Mismatch

Wat alle transgenderpersonen gemeen hebben, is dat er een mismatch is tussen het geslacht dat ze hebben gekregen bij de geboorte, misschien zelfs gevierd is met een roze taart of een blauwe ballon, en met hoe ze zich voelen. Nanoah legt uit dat het ‘voelen’ dan slaat op hoe iemand diens eigen gender beleeft of dat het om de gewenste uiting van geslacht gaat. In het laatste geval gaat het over de genderexpressie, waarbij er wordt gekeken naar welke uiterlijke kenmerken, zoals kleding en make-up, bij welk geslacht horen, volgens onze samenleving.

Nu komt dus het begrip gender in het spel en ik kan het simpelweg niet beter uitleggen dan hoe Nanoah het doet: geslacht zit tussen je benen, gender tussen je oren. Nu betekent ‘tussen je oren’ natuurlijk niet dat het niet reëel is, zoals die uitspraak vaak gebruikt wordt, het bekt gewoon lekker. 

De rare sensatie die ik bij deze basale informatie heb, is dat het als ik erover nadenk niet nieuw is, maar dat ik er simpelweg nog nooit zo analyserend naar heb gekeken. Het is allemaal zo logisch maar wordt als zoiets complex’ de wereld in gebracht. Er gaat nu al een wereld voor mij open.

De trans-paraplu

Waar er daadwerkelijk nieuwe informatie voor mij binnenkwam, is bij de introductie van de trans-paraplu: heel veel andere termen vallen onder het kopje transgender. Houd in je achterhoofd dat deze term al in de titel van de eerste aflevering van de podcast staat en in de eerste minuten wordt uitgelegd. Dit was het moment dat ik besefte dat dit een meerdelig item ging worden: ik heb nog veel te leren. 

Een paar voorbeelden die Nanoah noemt zijn transman of -vrouw, non-binair (dat ook weer een parapluterm op zich is), drag en cross-dressing of travestie. Die voorbeelden worden verder uitgelegd en hebben mij verschillende inzichten gegeven. Sommige verrassend, sommige beschamend dat ik daar nu pas achter kom. 

Transmannen en -vrouwen

De eerste realisatie waar ik me eigenlijk dood voor schaam, is dat ik nooit heb geweten wanneer iemand nu een transman of -vrouw is. Daarmee bedoel ik niet dat ik niet wist wat het begrip zelf inhield, maar wanneer je welke term gebruikt. Het is nu voor eens en altijd duidelijk: een transman is geboren met de fysieke eigenschappen van een vrouw maar voelt zich een man. Deze persoon kan in transitie gaan, fysiek, mentaal of sociaal of een combinatie van die drie. Dat is het fijne aan deze term vind ik: iedereen mag zelf de invulling geven en kiezen hoe ermee om wordt gegaan. Ieders transitie is anders en niet iedereen gaat überhaupt in transitie, dat is een persoonlijke keuze. Waarom ik dat zie als iets positiefs is dat je als transman of -vrouw dus niet aan hele strikte eigenschappen of eisen hoeft te voldoen. Jezelf zo voelen en identificeren is genoeg. 

Nog een extra les die Nanoah hier meegeeft: het woord dat je wilt gebruiken, is dus transitie en niet ‘ombouwen’. Ombouwen doe je met een keuken en ik snap inderdaad hoe respectloos dit kan klinken. Het heeft dezelfde connotatie als naar iemand verwijzen met ‘het’ omdat je niet weet of je hij of zij moet gebruiken. Of nog erger, omdat het heel duidelijk is dat iemand zich als man of vrouw identificeert maar je dat niet respecteert. 

Ik heb me opnieuw gerealiseerd hoe belangrijk taal is en hoe je met taal personen totaal onmenselijk kan maken door de woorden te gebruiken die je ook zou gebruiken als je naar je meubilair verwijst. Dat is mensonterend en ik denk echt dat hier meer over gepraat zou moeten worden. Immers, hoe kan je het goed doen als je nooit hebt geleerd wat er fout is aan wat je zegt?

De Genderkwibus Podcast met Nanoah Struik is te beluisteren op Spotify.