“Meneer Houtzager, welkom, komt u verder.” Dat waren de eerste woorden van de heer Gerard Spong toen ik zijn advocatenkantoor aan Keizersgracht in Amsterdam binnenstapte. Het is inmiddels alweer bijna vijf maanden geleden dat Tim Hofman in het programma BOOS aandacht besteedde aan mijn zaak en vijftien maanden geleden dat ik voor het eerst mijn verhaal mocht doen hier bij GayRotterdam, waarmee alles begon. Een zaak die het Openbaar Ministerie maar niet wil oppakken, want zo zeggen zij: “Artikel 6 is een sterk grondrecht.” Mijn antwoord: “Behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.”

Mijn zaak is er één van velen. Van de ongeveer 1.500 meldingen van LHBTI+-discriminatie die jaarlijks binnenkomen, worden gemiddeld 16 door het OM opgepakt, waarvan gemiddeld 7 leiden tot een veroordeling. Vaak is dit een kleine geldboete of een lichte taakstraf. Vandaag wil ik jullie meenemen in de juridische strijd waarin ik inmiddels bijna anderhalf jaar verwikkeld ben. Ik wil laten zien hoever je moet gaan voor erkenning voor iets wat eigenlijk een inkoppertje zou moeten zijn voor het OM. Zelfs zover dat ik Nederlands beste advocaat hiervoor in de arm moet nemen.

Behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet
Ik stapte de kamer van de heer Spong binnen en zijn bureau lag vol met boeken, mappen en papieren. Zo vol dat ik het flesje water dat ik zojuist had gekregen van een mevrouw er niet op kwijt kon. Ik zette het maar op de grond.

Tegen de beslissing van het Openbaar Ministerie heb ik een bezwaar ingediend (artikel 12 Sv) en met succes. Ik moest er weliswaar zeven maanden op wachten en er een herinneringsbrief aan wijden, maar het gerechtshof in Den Haag heeft mij op woensdag 28 juli uitgenodigd voor een zitting. Het is om die reden dat ik de eer had om bij het kantoor van Gerard Spong aan de keizersgracht in Amsterdam binnen te lopen.

De heer Spong, goed voorbereid als altijd, had mijn bezwaar gelezen en zei: “Zo te lezen heeft u een juridische achtergrond, want uw bezwaar is stevig onderbouwd en goed geformuleerd.” Ik moest eerlijk bekennen dat ik werkelijk geen enkele ervaring hiermee had. Ik heb zelfs nog nooit een rechtbank van binnen gezien. Zelfs niet voor een verkeersboete. Ik ben maar een jongen uit Krimpen aan den IJssel die aangifte heeft gedaan.

"Als ik een moord pleeg, dan kan ik mij ook niet beroepen op artikel 6 van de grondwet en zeggen dat ik dit doe vanuit mijn geloofsovertuiging. Waarom kan dit bij groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie dan wel?"

Voor mij is het niet meer dan logica. Als ik een moord pleeg, dan kan ik mij ook niet beroepen op artikel 6 van de grondwet en zeggen dat ik dit doe vanuit mijn geloofsovertuiging. Waarom kan dit bij groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie dan wel? Als het OM mij vertelt dat artikel 6 een sterk grondrecht is, is artikel 1 dat dan niet? En hoe verhouden zij zich tot elkaar? En waarom krijgen gelovigen een privilege ten opzichte van niet-gelovigen? Is dit in beginsel al niet discriminerend op zichzelf en wat is de juridische rechtvaardiging daarvan? We zijn toch allemaal gelijk?

Dit is wat de zin ‘behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet’ in artikel 6 (vrijheid van godsdienst) volgens mij betekent. Ook dominees mogen de (straf)wet niet overtreden. Maar dit gebeurt wel en ze komen er nog mee weg ook. Groepsbelediging (artikel 137c Sr) en aanzetten tot discriminatie (artikel 137d Sr) is strafbaar in Nederland. Het OM geeft toe dat de predikant zich hieraan schuldig maakt, dus…

Driestappenkader verouderd en toe aan vernieuwing
Om vast te stellen of er sprake is van  groepsbelediging of aanzetten tot discriminatie wordt in de Nederlandse rechtspraak al ruim 20 jaar lang het ‘driestappenkader’ gebruikt. Een methode die leidt tot willekeur en na 20 jaar wel toe is aan vernieuwing.

In de eerste stap wordt bepaald of de uitspraken beledigend of discriminerend zijn voor een groep mensen. Deze stap is vrij helder en makkelijk aantoonbaar. Het Openbaar Ministerie geeft ook in mijn zaak toe dat er sprake is van groepsbelediging dan wel aanzetten tot discriminatie. Zij erkennen dus dat er een strafbaar feit is gepleegd.

"Ben je van een bepaalde geloofsovertuiging, dan mag je dus volgens het OM discrimineren, haat zaaien en groepen beledigen, mits je het natuurlijk doet vanuit je geloofsovertuiging."

Maar dan de tweede stap. Dit is waar het vaak fout gaat en waarom discriminatiezaken zelden worden opgepakt. In stap twee wordt gekeken of er sprake is van een context die het beledigende of discriminerende karakter van de uitspraken wegneemt. Deze stap is volledig onderhevig aan willekeur, want hoe bepaal je welke context acceptabel is? Het OM zegt in mijn zaak hierover dat de geloofsovertuiging van de predikant zo’n context is waarbinnen dit soort discriminerende uitspraken moeten kunnen. Ben je van een bepaalde geloofsovertuiging, dan mag je dus volgens het OM wél discrimineren, haat zaaien en groepen beledigen, mits je het natuurlijk doet vanuit die geloofsovertuiging.

Was stap twee al onderhevig aan willekeur, in stap drie wordt het niet veel beter. In stap drie wordt gekeken of de uitspraak disproportioneel grievend is. Dit is het punt waarop Geert Wilders is veroordeeld. Zijn uitspraak ‘minder Marokkanen’ zou disproportioneel zijn. Wie bepaalt of iets disproportioneel is? Waar ligt de grens?

Op de tafel van de heer Spong leg ik een A4’tje neer met daarop een tekst met als titel: Geldboete voor imam voor groepsbelediging. Afgelopen maart veroordeelde een rechter een imam tot een geldboete van 675 euro, omdat hij een andere geloofsstroming had uitgemaakt voor ‘varkens’.

"Raar dat als je op grond van je geloof beledigd wordt dit kennelijk zwaarder weegt dan als ik als homoseksueel gediscrimineerd word." 

Deze zaak is op twee manieren heel bijzonder. Enerzijds natuurlijk omdat een imam wel wordt veroordeeld en een dominee niet. Hier zijn tal van voorbeelden van. Anderzijds omdat de slachtoffers in deze zaak zich ook beriepen op hun religie, omdat het woord ‘varken’ een negatieve betekenis heeft in hun geloof en daardoor extra kwetsend zou zijn. De rechter beoordeelde dit daarom als onnodig grievend.

Raar dat als je op grond van je geloof beledigd wordt dit kennelijk zwaarder weegt dan als ik als homoseksueel gediscrimineerd word. Artikel 6 wordt niet alleen gebruikt om religieuze mensen een bredere vrijheid van meningsuiting te geven, omdat aanzetten tot haat in de context past van hun geloofsovertuiging (stap 2), maar ook om hen extra bescherming te geven tegen groepsbelediging, omdat het onnodig grievend is als je iemand beledigt op grond van zijn geloof (stap 3). Het mes snijdt dus aan twee kanten, maar altijd in ons nadeel.

Deel een tikkie uit
Dit is jouw kans om een tik uit te delen aan het OM! Voor mijn zaak heb ik 5.000 euro nodig voor de juridische ondersteuning. Door een tikkie te sturen steun je deze zaak niet alleen financieel, maar maak je ook een statement. Je laat hiermee zien dat óók jij staat voor gelijke monikken gelijke kappen. Een dominee mag niet boven de wet staan. Religie mag nooit als excuus gebruikt mag worden om haat te zaaien richting de LHBTI+-gemeenschap, vrouwen, mensen met een andere huidskleur of wie dan ook.

Het is niet langer een zaak van Leon Houtzager versus dominee Kort. Het is een zaak die ons allemaal aangaat. Een uitspraak in ons voordeel kan serieuze gevolgen hebben voor de toekomstige rechtspraak in Nederland, in positieve zin. Wat Gerard Spong en ik willen is een einde maken aan deze willekeur. Met jouw steun zullen wij serieuze vraagtekens zetten bij de toepassing van het driestappenkader in mijn zaak, maar wij zullen ook vraagtekens zetten bij het driestappenkader als methode op zichzelf. Wij zullen de rechters vragen jurisprudentie te schrijven en de toetsingsmethode aan te passen.

"Het is niet langer een zaak van Leon Houtzager versus dominee Kort. Het is een zaak die ons allemaal aangaat."

En als de juridische weg mislukt? Dan is er altijd nog een politieke weg. VVD, D66, PvdA, GroenLinks en SP willen met mij, Tim Hofman en Gerard Spong praten. Als de rechter afgelopen maart wel een imam veroordeeld en een dominee nu niet, dan is er iets serieus mis met onze wetgeving en alleen zij kunnen dat veranderen. Zij kijken dan ook met veel interesse naar deze zaak.

Zonder jullie tikkies ga ik voor 5.000 euro de boot in. Zo simpel is het ook en dat risico zal ik dragen. Maar alles wat we meer ophalen gaat naar COC Nederland ter bevordering van LHBTI+-acceptatie in de biblebelt. Ook is nog niet uitgesloten dat er een vervolg komt op deze zaak, waarbij ik steun van een advocaat nodig zal hebben. Meer weten hoe je een tikkie geeft en wat er op het spel staat? Lees het hier.

Voor jullie
Gerard Spong gaf mij nog één tip mee: "Leg in uw betoog uit hoe u slachtoffer bent in deze zaak." Ik moet eerlijk toegeven dat daar mijn achilleshiel zit. Het ging nooit om mij, maar ik weet wel dondersgoed welke impact deze woorden hebben op LHBTI's die daar opgroeien, want die heb ik gesproken. Die worden letterlijk uitgebannen door hun familie als ze uit de kast komen. Daad bij het woord van de dominee zullen we maar zeggen. Helaas mag ik geen getuigen meenemen, anders waren zij zeker meegegaan. Ik ga er op broeden en laat jullie volgende week weten hoe het is afgelopen.

Ik vroeg tot slot aan de heer Spong of ik een foto mocht maken. "Maar natuurlijk, meneer Houtzager," zei hij. "Zullen we het voor het kantoor doen?" Zo gezegd, zo gedaan. En zo ging ik terug naar huis met het flesje water nog ongeopend in mijn hand.