Heb je zelf tijdens studie en werk wel eens de schaduwzijde ervaren vanwege openheid over je geaardheid?

Gert-Jan: Toen ik studeerde ben ik tijdens een stage gediscrimineerd vanwege het feit dat ik gay ben. Dat is best een heftige periode geweest. Mijn stagebegeleider zei dat hij eigenlijk vond dat gay zijn een soort fout van de natuur was en dat we maar een spuitje moesten krijgen om die fout te corrigeren. Dat was dus best heftig. Ik heb ook weleens tijdens sollicitatiegesprekken in Rotterdam meegemaakt dat iemand aan mij vroeg hoe het zit met mijn gezondheidsrisico’s omdat ik gay ben en dat meteen relateerde aan hiv en ziek worden. Ik heb dus ervaringen met de schaduwzijde van openlijk gay zijn in Rotterdam.

Chantal: Mensen stellen mij regelmatig impertinente vragen. Vragen die ze nooit aan een heterovrouw zouden stellen. Bijvoorbeeld over seks. De discriminatie die Gert-Jan beschrijft, heb ik gelukkig zelf nog nooit meegemaakt.

Hoe wordt de schaduwzijde van Coming Out Day op dit moment ervaren binnen studie en werk?

Gert-Jan: Nu nog steeds kom ik jongeren tegen die zichzelf niet kunnen zijn op school of die gediscrimineerd worden als ze solliciteren. Het lijkt wel alsof er sinds mijn tijd niet zo heel veel is veranderd. Denk bijvoorbeeld aan jongeren die uit de kast komen als transgender op school. Klasgenoten kunnen dan echt hele nare dingen tegen ze zeggen. Er is ook regelmatig sprake van microagressie. Er worden dan vragen gesteld zoals: wie is het mannetje en wie is het vrouwtje, hoe doen jullie het in bed, kan ik een keer meedoen? Of er wordt tegen een transjongere gezegd: “Oh sorry, ik moest even lachen, want ik was me aan het voorstellen hoe jij er naakt uit zou zien.”

Chantal: Voor de meeste jongeren is het al moeilijk om uit de kast te komen vanwege de angst om afgewezen te worden. Dit kan een hele reële angst zijn. Vervolgens is het om dezelfde reden lastig om helemaal jezelf te zijn bij je opleiding, je stageplek of op je eerste werkplek. Het is dus niet zo dat je leven meteen heel gemakkelijk wordt op het moment dat je uit de kast bent gekomen.

 "Ik merk nu dat dit al veel beter gaat in Nederland, ook binnen studentenverenigingen"

Wat helpt er dan op zo’n moment?

Chantal: Toen ik nog studeerde had het mij geholpen als ik een organisatie zoals Student Pride NL had gekend. In die tijd bestond zoiets nog niet. Het was zelfs heel spannend, omdat je er binnen je studentenvereniging ook nog niet gemakkelijk voor uit kon komen. Het werd in die tijd eigenlijk niet echt geaccepteerd binnen die cultuur. Ik merk nu dat dit al veel beter gaat in Nederland, ook binnen studentenverenigingen, maar het is toch heel fijn als er een aparte plek is waar echt dingen georganiseerd worden voor deze doelgroep. Op die manier kunnen studenten gemakkelijker medestanders vinden en gemakkelijker gelijkgestemden ontmoeten.

Welke stappen kunnen er worden gezet om deze schaduwzijde te verminderen?

Gert-Jan: Ik denk dat er moet worden geïnvesteerd in deskundigheidbevordering bij bedrijven. Ik werk zelf bij Dona Daria en daar investeren we in zelforganisaties. Ik denk ook dat andere initiatieven, zoals Student Pride NL, RADAR of IDEM met kennisateliers, heel nuttig zijn om ook die kennis bij de wat oudere generaties die het niet op school hebben meegekregen onder de aandacht te brengen. Op die manier kan deze generatie sensitiever worden gemaakt.

Chantal: Vanuit Student Pride NL organiseren we kennisevenementen en faciliteren we kennisuitwisseling. Dit doen we in samenwerking met de verschillende hogescholen, universiteiten en bedrijven die partner van ons zijn. Sinds dit jaar is Dona Daria ook partner geworden. Hier is al een mooie samenwerking over de schaduwzijde uit voort gekomen. Het is belangrijk dat studenten weten dat ze niet alleen zijn. Dat ze weten dat er meer mensen zijn zoals zij en dat er meer mensen zijn die hetzelfde hebben meegemaakt. Het is dan ook fijn dat er een organisatie is waar ze kunnen aansluiten bij activiteiten. Ik ben zelf ook student geweest. Het is voor een student echt heel prettig om te weten dat je hier niet alleen in staat.

 "Zoek mensen op die je vertrouwt en kom alleen uit de kast als je dat echt zelf wilt."

Heb je nog advies voor ons?

Gert-Jan: Er is eigenlijk geen kant en klaar advies. De ervaring is voor iedereen anders en door intersectionaliteit (kruispuntdenken, red.) is wat voor mij werkte weer niet wat voor een ander gaat werken. Het beste advies is eigenlijk: zoek mensen op die je vertrouwt en kom alleen uit de kast als je dat echt zelf wilt. Niet omdat je druk voelt om het te doen. Denk goed na over de consequenties van het zichtbaar zijn en uit de kast komen. Realiseer je ook dat er heel veel organisaties zijn in Rotterdam waar je terecht kunt met je verhaal, omdat discriminatie en de schaduwzijde ervaren nooit oké zijn. Als je daar iets tegen wilt doen of voor jezelf op wilt komen, zijn er altijd mensen die je zullen helpen.

Chantal: Studenten die uit de kast willen komen zou ik adviseren om dat echt pas te doen als ze daar klaar voor zijn. Ik heb er zelf héél erg lang over gedaan vanwege mijn religieuze achtergrond. Ik denk daarom dat het goed is om het echt pas te doen als je daaraan toe bent. Het is fijn als je een stabiel netwerk om je heen hebt. Dat je dus mensen kent bij wie je je verhaal kwijt kunt en dat je er niet alleen voor staat. Het lijkt mezelf heel erg moeilijk om uit de kast te komen op het moment dat je geen mensen hebt met wie je erover kunt praten. Dus ik zou echt zeggen: sluit je aan bij mensen die het al eerder hebben meegemaakt, vraag hen om advies en doe het echt op een moment dat je zélf hebt uitgekozen.

Dit dubbel-interview is de aftrap van een reeks van persoonlijke verhalen waarin de schaduwzijde van Coming Out Day wordt besproken. Dit ter gelegenheid van Coming Out Day op 11 oktober.

Loop je zelf tegen de schaduwzijde van Coming Out Day aan? Neem dan contact op met Dona Daria of Student Pride NL. Op GayRotterdam vind je meer organisaties waar je terecht kunt.

Heb je interesse in dit onderwerp? Kijk op 11 oktober naar de live stream van De Schaduwzijde van Coming Out Day. 

Jezelf kunnen zijn, kan moeilijk zijn voor LHBTI’s. Zichtbaarheid en ‘uit de kast komen’ kunnen ook leiden tot nare reacties, intimidatie en uitsluiting van en door mensen die belangrijk voor je zijn. Voor deze mensen zijn dagen waarop LHBTI’s hun identiteit vieren, zoals Coming Out Day, niet alleen maar feest, maar ook dagen waarop zij worden herinnerd aan de pijn van niet ten volle geaccepteerd worden. Tijdens dit online evenement staan we stil bij de zonnige én de schaduwzijde van Coming Out Day.