Een boek van Meindert Fennema over de Rotterdamse maritieme geschiedenis, én over de gayscene in de jaren ‘60, klinkt veelbelovend. ‘Happy Ship Rotterdam’, met de ondertitel ‘In 79 dagen de wereld rond’ neemt je mee op een reis rond de wereld op het cruiseschip SS Rotterdam, destijds het vlaggenschip van de Holland-Amerika Lijn (HAL). Hoewel Fennema, net als in zijn roman Het Slachthuis (2013), gebruikmaakt van het alter ego Jelle Veenstra, putte Meindert voor het boek uit zijn persoonlijke ervaring. Als 18-jarige monsterde hij in 1964 aan op het schip, en voer als medewerker ‘In de Algemene Dienst’ de wereld rond.

Het boek leest als een spannend reisverhaal. Jelle is een ietwat naïeve jongen die op het schip in een hele nieuwe wereld terecht komt. Het personeel aan boord is een bonte verzameling mensen, van allerlei culturele achtergronden, waaronder een strikte hiërarchie heerst. De nieuwsgierige Jelle komt er al snel achter dat je buiten de gebaande paden begeven niet op prijs gesteld wordt op het schip. Omgaan met de gasten buiten werktijd, is helemaal uit den boze. De meeste aansluiting vindt Jelle bij de medewerkers die in de nachtdienst werken, en die bijna zonder uitzondering homo blijken te zijn. Zonder vrouw en kinderen die thuis op hen wachten blijken zij heel geschikt voor het werken op het schip, en daardoor is het werk populair onder homoseksuelen. Met name met nachttelefonist Remy, meer wereldwijs en belezen dan Jelle zelf, krijgt Jelle een bijzondere band.

Naast het beeld van de homowereld in de jaren ’60 geeft ook de rest van het boek een goed beeld van hoe de wereld er uitzag in de jaren ’60. De invloed van het kolonialisme is op veel van de plekken waar het schip aanmeert nog duidelijk te merken. Jelle leest tijdens zijn reis het boek van Jules Verne (De reis om de wereld in tachtig dagen) en vergelijkt zijn ervaringen met hoe Verne’s hoofdpersoon Phileas Fogg in 1873 de wereld zag. In het boek komt goed naar voren hoe sterk de wereld veranderde tussen de reis van Fogg en de reis van Jelle, maar ook hoe anders de wereld er nu uitziet dan in de jaren ’60.

Het boek boeit van begin tot einde. De beeldende manier van schrijven van Fennema zorgt ervoor dat het een ideaal boek is om tijdens de winter te lezen, een mooi moment om even weg te dromen bij warmere oorden. Na afloop was ik vooral benieuwd hoeveel van het boek fictie is en hoeveel van het boek de directe herinneringen van Meindert zijn. Daarover hadden we even contact :

Meindert, hoe komt een 18-jarige jongeman uit Friesland terecht op de SS Rotterdam?
Het was ongeveer zoals beschreven staat in mijn boek. Ik had in Engeland in de zomer als tuinman gewerkt. Zeer tot mijn genoegen. Toen ik terugkwam wilde ik niet studeren. Ik moest dus wat anders. Mijn oudere broer had op de Statendam gevaren, dus ik dacht laat ik eens bij de HAL informeren of ik aan kan monsteren. Ik had geen idee van het zeemansleven.

Waren er in werkelijkheid zoveel homoseksuelen op het schip? Hoe werd daar tegenaan gekeken in de jaren 60; kon men aan boord openlijk homoseksueel zijn?
Jazeker, een deel van het personeel was homoseksueel. Men wist dat van elkaar en hoewel de gay scene zich niet openlijk als gay afficheerde, werd het getolereerd aan boord. Mijn bezoek aan de Stonewall Inn is verzonnen. Ik ben daar zelf nooit geweest. Ik vond New York namelijk bijzonder onaangenaam.

Wat heeft achteraf de meeste indruk op je gemaakt en wat heeft die ervaring je gebracht in je leven na de tijd op zee?
De meeste indruk maakte toch wel de homoscene aan boord. Ik voelde me daarin veel veiliger dan in het hetero zeemansleven. Later heb ik met Remy ook nog een korte affaire gehad. Maar toen studeerde ik al. Jelle's contacten met Mrs Goldstein waren ook levensecht, al is zij het in het boek neergezet met een literaire overdrijving. Zij hebben ook veel indruk gemaakt.

Na het artikel ook zin gekregen om dit boek te lezen? Nog op zoek naar een origineel Rotterdams cadeau voor de feestdagen? Happy Ship Rotterdam is te koop via alle gebruikelijke verkoopkanalen of rechtsreeks via Uitgeverij Prometheus (https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/happy-ship-rotterdam-paperback/)

Fans van het Nederlandstalige lied kunnen op 30 september hun hart ophalen in Schiedam. Dan presenteert Martino Burger, de zingende steward, zijn nieuwe single 'Ben ik anders’. Martino maakte de single nadat eerder dit jaar kort naar elkaar in Hongarije een anti-lhbtiwet werd aangenomen en daarna de Nederlandse Frédérique zwaar mishandeld werd vanwege haar uiterlijk. Aanleiding om even met Martino te bellen.

Met je nieuwe single wil je duidelijk een statement maken. Waarom juist nu deze single?
Je zou denken dat issues rondom homoseksualiteit in 2021 niet meer spelen in Nederland, maar het tegendeel is waar. Het aantal mishandelingen van homo’s neemt toe en ook in de rest van de wereld gebeuren de laatste jaren enge dingen: de anti-homowetgeving in Hongarije is daar een goed voorbeeld van maar ook de LHBT-vrije zones in Polen. In mijn andere baan, als steward, reis ik de hele wereld over, dus ook ontwikkelingen in het buitenland hebben een directe impact op mijn leven. 

Vind je het belangrijk dat artiesten die tot de LHBTI+-doelgroep behoren zich over dat onderwerp uitspreken?
Ik denk niet dat het echt nodig is voor LHBTI+-artiesten om zich uit te spreken over hun seksuele voorkeur, maar het is ook zeker niet nodig om dit te verbergen of er over te liegen. Qua artiesten die mij als zanger hebben beïnvloedt was Bennie Neijman mijn grote voorbeeld en hij was toevallig ook homoseksueel. Ik weet nog wel dat ik het vroeger goed en mooi vond om te zien dat artiesten zoals Robert Long gewoon lieten zien wie ze waren en ook wel gedurfde teksten voor die tijd zongen.

De single lag al een tijdje op de plank, of niet?
Ja, door de coronarichtlijnen moesten we de singlepresentatie helaas twee keer uitstellen. Donderdag 30 september is het dan gelukkig eindelijk zo ver, vanaf 20.00 uur in café de Herinnering (Korte Dam 2 in Schiedam). Naast dat ik dan mijn nieuwe single presenteer, zijn er die avond ook gastoptredens van Saline Mare en Jacqueline Lemaire en verzorgt SNM-entertainment het geluid, dus we gaan er een mooi feest van maken. Door al het uitstel valt de singlerelease nu wel mooi samen met de Prideweek, wat ik voor deze single erg toepasselijk vind.

Niet in de gelegenheid om de 30^ste mee te feesten in Schiedam? Vanaf die dag vind je de videoclip ook op www.facebook.com/martino.burger en via zijn YouTube-kanaal.

Volgende week is het zo ver: het Eurovisiesongfestival. Ondanks de coronacrisis maakt de stad Rotterdam zich op voor een geweldig (digitaal) feest. In de aanloop naar het Songfestival zetten we een aantal artiesten in de schijnwerpers die trots zijn op hun stad en zich lieten inspireren door het feit dat het festival naar Rotterdam komt. Als tweede in deze reeks de Rotterdamse zanger Guus Bok, die speciaal voor het festival de single ‘Open Up’ uitbracht.

Guus, waar kunnen we jou van kennen?

Ik ben al een aantal jaren betrokken bij 'Rondje Rotterdam', ik organiseer 'Tropicana Fest!', speelde in een RET-reclame en ik maakte onderdeel uit van de huisband van ‘De Eretribune’ bij FOX Sport NL. Maar misschien wel het belangrijkste: ik ben een Rotterdamse popartiest die Nederlandstalige muziek zingt en mensen kunnen mij ook kennen van mijn single ‘Rotterdam Leeft In Mij’.  

Wat heb je zelf met het Songfestival?

Ik kijk elk jaar, houd dan ook lijstjes bij. Vroeger met mijn ouders samen op de bank. Tegenwoordig maak ik er een gezellige avond van met vrienden.

Hoe is het idee voor de single ‘Open Up’ precies ontstaan?

Ik kende Chantal Wessels, die in de organisatie van het stadsprogramma zit. Via haar had ik al contact vanwege het festival 'Rotterdam Zingt', dat helaas uiteindelijk niet doorging. En ook 'Vlissingen Zingt', dat gelukkig wel doorging. Toen duidelijk werd dat het Songfestival naar Rotterdam kwam, deelden we ideeën over hoe we rondom het Songfestival sfeer zouden kunnen creëren in de stad. Al snel kwamen we erop uit dat er dan natuurlijk ook een lied moest komen en dat het heel leuk zou zijn om een Eurovisieversie van 'Rotterdam Leeft In Mij' te maken. Uiteraard in het Engels, want dit nummer is voor álle Eurovisiefans, van over de hele wereld.

"De mensen die je in de clip ziet, komen echt uit de landen die ze vertegenwoordigen." 

En toen moest er nog een clip komen. Hoe ging dat?

De clip is in één take geschoten op de Erasmusbrug, in de vroege ochtend op eerste paasdag. Om toestemming te krijgen moesten we bij de gemeente een heel verkeersplan indienen en verkeersregelaars inzetten. De mensen die je in de clip ziet, komen op een paar uitzonderingen na (San Marino bleek lastig te vinden en Azerbeidzjan was ziek die dag) echt uit de landen die ze vertegenwoordigen. Via het Student Hotel, het Erasmus Student Network en social media hebben we al die mensen gevonden. En iedereen was superenthousiast om mee te werken, ondanks het feit dat ze voor de opname ook allemaal eerst op corona getest moesten worden. Oskar, die de confettigun afschiet, is medewerker bij Ahoy. Achteraf heb ik nog een hele tijd op de brug staan stofzuigen om al die confetti weg te krijgen. Ik ben echt super trots dat dat allemaal gelukt is en dat het zo'n spontane clip is geworden.

Van welk Songfestivalnummer krijg je zelf nooit genoeg en waarom?

Vorig jaar zou Daði og Gagnamagnið uit IJsland meedoen met het nummer 'Think About Things’ Dat vond ik echt een heel gaaf nummer. Geen winnaar dus, maar wel een nummer dat ik daarna nog vaak gedraaid heb. Er zit een modulatie in dat nummer, daar word ik nog elke keer enthousiast van. Daarnaast draai ik ‘Euphoria’ van Loreen en ‘Ding-a-Dong' van Teach-In ook nog altijd graag.

Wie zijn je favorieten voor dit jaar?

Ik weet nog niet wie mijn topfavoriet is, maar Zwitserland, Litouwen, Finland en San Marino scoren bij mij hoog. Ook Nederland overigens. Ik vind het nummer van Jeangu Macrooy een heel mooi nummer dat echt bij Nederland hoort. Het multiculturele in onze samenleving brengt hij goed over en echt heel gaaf dat hij een gedeelte in het Surinaams zingt. Het doet mij denken aan het Zomercarnaval. In die zin is het ook een nummer dat goed bij Rotterdam past.

Meer zien en horen over Guus? Je kunt hem vinden op www.guusbok.nl/rotterdam

Nog een paar weken en dan is het eindelijk zo ver: het Eurovisiesongfestival. Na 45 jaar weer in Nederland, met dank aan Duncan Laurence. Ondanks de coronacrisis maakt de stad Rotterdam zich op voor een geweldig (digitaal) feest. In de aanloop naar het Songfestival zetten we een aantal artiesten in de schijnwerpers die trots zijn op hun stad en zich lieten inspireren door het feit dat het festival naar Rotterdam komt. Als eerst volkszanger Martino Burger, die speciaal voor het festival deze week zijn single ‘Rotterdam Ahoy’ uitbracht.

Martino, waar kunnen we jou van kennen?

Ik ben al mijn hele leven met muziek bezig, maar in 2016 ben ik ontdekt als zanger door tekstschrijfster Brigit van den Heuvel. Na een tiental singles is de echte klapper nu gekomen. Ik had nooit kunnen bedenken dat ik, Martino, geboren en getogen Rotterdammer, in het jaar dat het ESF in Rotterdam Ahoy georganiseerd wordt, zelf met een superleuk vrolijk nummer over het ESF in Rotterdam zou komen.

Zo te horen ben je een groot Songfestivalfan?

Zeker, als kind was ik al helemaal in de ban van het Eurovisiesongfestival (ESF) en mocht ik extra laat opblijven om te kunnen zien wie er gewonnen had. Jarenlang keken we met het hele gezin naar dit grote liedjesfestijn.

Ook de periode dat ik op mezelf woonde en tijdens mijn relaties hield ik het ESF in ere door jaarlijks avondjes en party’s te organiseren met vrienden onder het genot van hapjes en drankjes en uiteraard scorelijsten voor iedereen. Degene die de top 5 van de uitslag het beste voorspeld had, won de geldpot. Iedereen moest wel een bepaald bedrag inzetten. Wat was dat gezellig zeg. En nog steeds!

 "Ik wilde graag een supervrolijk nummer maken dat past bij de energie van de stad en het festival."

Hoe is het idee voor de single precies ontstaan?

Vanaf het moment dat Nederland won, speelde het idee al in mijn hoofd om iets te doen met het ESF. Door de coronacrisis bleef dit idee eigenlijk bijna een jaar op de plank liggen. Afgelopen maart is de single er gelukkig alsnog gekomen. Ik wilde graag een supervrolijk nummer maken dat past bij de energie van de stad en het festival. Die energie kunnen we met zijn allen na het afgelopen jaar wel gebruiken, dacht ik zo. Ik ben ook erg trots op de videoclip, die op verschillende plekken in Rotterdam is opgenomen.  

Tot slot, van welk songfestivalnummer krijg je zelf nooit genoeg en waarom?

Mijn all-time favorite is het nummer ‘Invincible’ van Carola uit Zweden. In 1983 deed ze voor de eerste keer mee aan het ESF met het nummer ‘Främling’, waarmee ze derde werd. Ik was toen 12 en een beetje verliefd op haar. In 1991 won ze voor Zweden met het nummer ‘Fångad av en Stormvind’. In 2006 deed ze voor derde keer mee, met het nummer ‘Invincible’. Uiteindelijk eindigde ze daarmee op de vijfde plek.  Een geweldige zangeres met een geweldige stem!

In samenwerking met GayRotterdam geeft Martino twee exemplaren van ‘Rotterdam, Ahoy’ weg. Interesse in dit oer-Rotterdamse collectors item? Bekijk de videoclip van de single hier, laat een leuk berichtje achter voor Martino en wie weet ben jij één van de gelukkigen. Niet één van de gelukkigen, maar toch de single in je bezit willen krijgen? Hij is vanaf nu te bestellen via martinoburger.nl of verkrijgbaar in café De Herinnering, Korte Dam 2, Schiedam.

Het is weer Prideweek in Rotterdam! En dat is niet alleen merkbaar in de stad Rotterdam, maar ook in de regio Rotterdam. Jan Sluijter en ikzelf kwamen een aantal maanden geleden met het idee dat het fantastisch zou zijn als Schiedam ook iets zou organiseren in het kader van de Pride. Schiedam deed tenslotte dit jaar ook al mee met de Rotterdamse Dakendagen, dus waarom niet ook aan de Rotterdamse Pride? Ons idee was een evenement met een eigen karakter, dat past bij Schiedam, maar wat ook duidelijk zou laten zien dat er een hele regio rondom Rotterdam is, waar ook van alles te beleven is op LHBTI-gebied. 

Eerste Schiedamse Pride picknick 

Zo gezegd, zo gedaan, het werd een picknick. Dat leek ons laagdrempelig, en daarmee voor iedereen toegankelijk. En aan het begin van de Pride, want het weekend daarna vieren wij Schiedammers de Brandersfeesten, en tja, die traditie bestaat al langer dan de Pride in Rotterdam. Stiekem vonden we het zelf heel spannend, want zou het weer meezitten eind september, en nog veel spannender....zou er wel iemand komen?

Die spanning bleek achteraf nergens voor nodig. Ruim 40 mensen zaten zondagmiddag gezellig met elkaar op een bonte verzameling kleedjes in de zon.  Met de banner die we van Rotterdam Pride konden lenen, waren we makkelijk herkenbaar in het park. Stadspark de Plantage is het oudste stadspark van Nederland, en ligt in één van de mooie, oude buurten van Schiedam; niet al te groot maar zeker een bezoekje waard, mocht je ooit in de buurt zijn.  Wat mij erg ontroerd heeft is hoeveel hulp we tijdens het organiseren van de picknick spontaan aangeboden kregen van buurtbewoners en andere geïnteresseerden. Met grote dank aan de organisatie van wie we een enorme partytent konden lenen, waardoor iedereen de laatste twee uurtjes ook nog droog is gebleven. 

Ontmoeten in de regio 

En wat een fijne groep mensen....jong, oud, overal uit de regio (o.a. Schiedam, Rotterdam, Vlaardingen, de Nissewaard, Delft, Den Haag) en iedereen die spontaan eten en kleedjes met elkaar deelden. We denken wel eens dat alles in de regio op Rotterdam gericht is, maar zondag heb ik gezien dat het tegendeel waar is. Er is heel veel potentie en animo voor leuke LHBTI-activiteiten in de regio. 

Doe jij ook mee?

Met een tevreden gevoel gingen Jan en ik naar huis aan het einde van de avond. En met een belofte aan elkaar: dit is niet de laatste keer geweest dat we een feestje gaan organiseren in Schiedam. Woon jij in Schiedam, of in de regio Rotterdam, en vind je het leuk om bij ons aan te haken? Stuur dan een bericht via het formulier onderaan deze pagina. Dan komt het vanzelf bij ons terecht.